Historia obok nas - 11 listopada trochę inaczej …

Narodowe Święto Niepodległości . To okazja nie tylko do refleksji nad historią, ale też do odkrywania jej na nowo – często w najmniej spodziewanych miejscach i dzięki wyjątkowym ludziom.

POLSKI FIAT

Jednym z takich ludzi dzięki którym odkrywam historie na nowo jest Pan Zdzisław, którego prywatna kolekcja samochodów to prawdziwa podróż w czasie.

Wśród niej znajdują się przedwojenne modele Polski Fiat, Zdzisław jako pierwszy otworzył mi oczy na piękno tych pojazdów i pokazał, jak wielkie zaangażowanie towarzyszyło ludziom wdrażającym jego produkcję w Polsce i jak wielka wartość historyczna mają działania związane z marka POLSKI FIAT.

A dalej poszło jak po sznurku spotkanie z Filippo Gallino, Anną Borsukiewicz i Jerzym Kozierkiewiczem i wspaniałe rozmowy po Fiacie w Polsce oraz o historii motoryzacyjnej II RP.

Trzeba mieć na uwadze że, o odzyskaniu niepodległości Polska stanęła przed ogromnym wyzwaniem: musiała połączyć trzy różne systemy prawne, gospodarcze i infrastrukturalne, które przez ponad sto lat funkcjonowały w zaborach rosyjskim, pruskim i austriackim.

Efektem były ogromne różnice w poziomie życia, edukacji i rozwoju przemysłu między regionami.

Polska międzywojenna była krajem, w którym transport drogowy praktycznie nie istniał.

Większość dróg była gruntowa lub szutrowa, a asfalt pojawiał się głównie w miastach i na głównych trasach. Kolej pozostawała najważniejszym środkiem przewozu ludzi i towarów, choć samochody i autobusy zyskiwały stopniowo popularność.

Po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku Polska stawała przed ogromnym wyzwaniem gospodarczym i społecznym. Przemysł był rozdrobniony. W tym czasie samochody były wciąż rzadkością i postrzegane jako luksus.

I tu pojawiają się oddani marzyciele którzy obok importowanych i niekiedy montowanych w Polsce samochodach takich marek Ford, Chevrolet, Renault marzą o Polskiej fabryce …

Na początku lat 20. Polska zaczęła sprowadzać samochody zagraniczne, a wśród nich Fiaty z Włoch.

W 1920 roku na polskich drogach pojawił się Polski Fiat 501 – mały, elegancki i nowoczesny jak na tamte czasy samochód osobowy. Był to pierwszy Fiat oficjalnie związany z Polską, dostępny przede wszystkim dla zamożniejszej klasy średniej i elit.

Przełom nastąpił w 1932 roku, kiedy rząd Polski podpisał umowę licencyjną z włoskim Fiatem, umożliwiającą produkcję samochodów w Warszawie. Dzięki temu rozpoczął się proces lokalnej produkcji na licencji, który miał nie tylko ekonomiczne, ale i strategiczne znaczenie.

W Warszawie powstała fabryka montażowa, w której składano samochody na licencji Fiata. Najważniejsze modele to:

Polski Fiat 508 (tzw. “Junak”) – mały, ekonomiczny samochód osobowy, który stał się bardzo popularny wśród zamożnej klasy średniej. Był solidny, łatwy w naprawie i stosunkowo tani w eksploatacji.

Polski Fiat 518 – większy, bardziej luksusowy model, który zyskał uznanie dzięki elegancji i solidnej konstrukcji.

Polski Fiat 518 III – rozwinięta wersja poprzedniego modelu, oferująca więcej komfortu i nowoczesnych rozwiązań technicznych

Po więcej historii Polskiego Fiata , po opowieści o ludziach którzy z oddaniem tworzyli przemysł samochodowy i o realiach społeczno gospodarczych w II RP zapraszam do książki „ Polski Fiat w II Rzeczpospolitej” której autorami są: Filippo Gallino, Anną Borsukiewicz i Jerzym Kozierkiewiczem.

ZAKŁADY H.CEGIELSKIEGO W POZNANIU

Kolejna osoba to Arek założyciel Gaspar Muzeum Narzędzi i Maszyn – to prywatne muzeum techniki kolekcja starych maszyn oraz pamiątek związanych z postacią Hipolita Gaspara Cegielskiego i zakładami HCP (Hipolit Cegielski Poznań).

Spotkanie z Arkiem w jego muzeum pozwoliło mi zrozumieć, jak ważne jest pielęgnowanie pamięci o polskim przemyśle. Zakłady H. Cegielskiego, założone w 1846 roku przez Hipolita Cegielskiego, były nie tylko fabryką maszyn rolniczych. To miejsce, gdzie rodziły się innowacje techniczne, powstawały lokomotywy, wagony i kotły parowe, a wykształcona kadra inżynierska kształtowała rozwój przemysłu w całym kraju.

W okresie międzywojennym zakład był jednym z najważniejszych ośrodków przemysłu maszynowego w Polsce – produkował wagony kolejowe, lokomotywy, maszyny przemysłowe i komponenty metalowe.

Muzeum Gaspar odkryło dla mnie te historie, pokazało maszyny i narzędzia w działaniu i pokazało ludzi, którzy rozwijali polski przemysł.

Dzięki takim ludziom jak Zdzisław i Arek historia staje się namacalna i pełna pasji. Polski Fiat w kolekcji Zdzisława nie jest tylko eksponatem – to opowieść o technologii, marzeniach inżynierów i ludziach, którzy wprowadzali nowoczesność do Polski. Muzeum Gaspar pielęgnujące pamięć o Zakładach Cegielskiego pokazuje, że polski przemysł miał ambicje i możliwości już w XIX i XX wieku.

Narodowe Święto Niepodległości to więc nie tylko data w kalendarzu to nasze święto-  święto ludzi którzy tworzyli i tworzą dzisiaj Nasz kraj. To święto codzienności i codziennego odkrywania historii, droga po drodze, pojazd po pojeździe, fabryka po fabryce, człowiek po człowieku ...